Satılmaya Uygun Olmayan Ürünler
1- Yasaklı Ürünler Listesi
- Airbag ve ekipmanları
- Son Kullanmak tarihi geçmiş veya çok yaklaşmış ürünler
- Alım-Satımı devlet iznine tabi olan ürünler
- Alkollü içecekler
- Ateşli silahlar ve bıçaklar
- Askeri teçhizat
- Canlı hayvan
- Çalıntı mallar, seri numarası çıkarılmış ürünler
- Dinleme cihazları
- Hisse senedi, tahvil, bono
- İnsan ve diğer canlı organları
- Kaçak ve ithalatı yasak ürünler
- Kopya ve bandrolsüz ürünler
- Kültür ve tabiat varlıkları
- Maymuncuk ve kilit açıcılar
- Promosyon ürünleri
- Pornografik içerikli malzemeler
- Radar dedektörleri
- Reçeteli ilaçlar, Lensler ve Gıda Takviyeleri
- Resmi kıyafetler ve üniformalar
- Sahte veya Replika ürünler
- Şans oyunları biletleri
- Telsiz ve komünikasyon cihazları
- Toplu elektronik posta adresi listeleri
- TV dekoderleri ve şifreli yayın çözücüler
- Tütün mamulleri & Elektronik sigaralar
- Uyuşturucu maddeler
- Ürün vasfına sahip olmayan listelemeler
- Yanıcı ve patlayıcı maddeler
- Yasaklı yayınlar
- Telif hakkını haiz ürünler
- İlaç testlerini geçmeye yönelik yardımcı maddeler
- Web ortamında saldırma ve program kırma yazılımları
- Mucizevi Tedavi Ürün veya Hizmetleri, Falcılık ve Büyücülük ve sair Hizmetler
- Kişilik Hakları
- Yasaklı Hayvan Türleri
- Ürün özelliği taşımayan satışlar
- Cinsel aktiviteye ilişkin ürünler
- Toplu elektronik posta adresleri ve listeleri
- Sosyal Ağ ve Diğer İnternet Üyelik Hesapları
- Uyuşturucu Maddeler
- Emniyet Kemeri Adaptörü
- Taşıtların Yönetim Sistemine Müdahale Amacıyla Kullanılan Cihaz ve Teçhizat
- Diğer kurum, kuruluş ve e-ticaret platformlarına ait hediye çeki ya da indirim kuponları
2. Dikkat edilmesi gereken ürünler
Etkinlik biletleri
5149 sayılı; "Spor Müsabakalarında Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun" gereği; tüm spor müsabakalarına ait biletlerin bitenekadar.com'da satışının yapılması yasaktır. Ayrıca konser, tiyatro, sinema, opera, festival gibi her türlü etkinlik biletlerinin satışı bazı kurallar çerçevesinde serbesttir:
- Bilet üzerinde yazan satış fiyatının, alıcıların net olarak görebilecekleri şekilde Mağaza Sahipleri tarafından bilet resminde taraması yapılmalıdır.
- Mağaza Sahipleri bitenekadar.com’da ki bilet satış fiyatını, biletin üzerindeki fiyattan daha yüksek belirleyemez. Daha yüksek bir fiyatla satışa sunulması durumunda, bu satış bitenekadar.com tarafından karaborsacılık olarak değerlendirilir ve satış durdurulabilir.
- Mağaza Sahipleri, ürün açıklama kısmında etkinliğin yer, tarih ve saat bilgilerini net olarak belirtmeli; ayrıca biletin ne zaman gönderileceğini açık bir şekilde yazmalıdır.
Kullanılmış tıbbi cihazlar
Yiyecek maddeleri
Kuru gıdalar, konserveler, dondurulmuş gıdaların satımı sırasında Mağaza Sahipleri, ürün açıklamasında, kargonun hangi gün yapılacağı ve son kullanım tarihi veya kaç gün içinde tüketilmesi gerektiği bilgisini yazmakla yükümlüdür.
Pastörize edilmemiş şarküteri ürünleri, içeriği belli olmayan, üzerinde üretim tarihi veya son kullanma tarihi basılmamış ürünler, ambalajı hijyenik olmayan, ilaç niteliği taşıyan, üreticisi belli olmayan gıda ve yiyecek maddelerini, meyve sularını, asitli içecekleri listelemek yasaktır.
5262 sayılı "Organik Tarım Kanunu" gereğince, sertifikalandırılmamış ürünlerin ve organik olmayan tarımsal ürünlerin organik ürün adı altında satışının yapılması yasaktır. organik ürünlerin satışında ürün sayfasında, sertifikalara ilişkin bilgi verilmesi zorunludur.
3. Hukuki ihlal gerçekleştirebilecek ürünler
1- Kontratlar
2- Telif hakkına sahip ürünler
Ülkemizde "telif hakları" olarak da bilinen, ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanat ve sinema eserleri üzerindeki haklar, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) ile korunmaktadır.
FSEK ile eser sahipleri yanında, bağlantılı hak sahipleri adı altında, eserin kamuya sunulmasında rol alan kişiler de korunmuştur. Yasaya göre, bağlantılı hak sahipleri şunlardır:
i) İcracı sanatçılar, ii) Fonogram (plak) yapımcıları, iii) Radyo-TV yayın kuruluşları ve iv) Film yapımcıları.
Kanunda, eser sahiplerine, eserleri üzerinde manevi ve mali haklar tanınmıştır. Manevi haklar; umuma arz yetkisi, adın belirtilmesi yetkisi ve eserde değişiklik yapılmasını menetme yetkisidir.
Mali haklar ise işleme, çoğaltma, yayma, temsil ve işaret, ses ve görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim haklarıdır
Kanunda, Bağlantılı hak sahiplerine tanınan haklar ise şunlardır:
- İcracı sanatçılar aşağıda belirtilen haklara sahiptir:
Bir eseri, sahibinin izniyle özgün bir biçimde yorumlayan icracı sanatçılar, bu icranın tespit edilmesine, bu tespitin çoğaltılmasına, satılmasına, dağıtılmasına, kiralanmasına ve ödünç verilmesine, işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimine ve yeniden iletimine ve temsiline izin verme veya yasaklama hususunda münhasıran hak sahibidirler.
- Fonogram yapımcıları, aşağıda belirtilen haklara sahiptir:
Bir icra ürünü olan veya sair sesleri, eser sahibinin ve icracı sanatçının izni ile ilk defa tespit eden fonogram yapımcıları, yapılan tespitin doğrudan veya dolaylı olarak çoğaltılması, dağıtılması, satılması, kiralanması ve kamuya ödünç verilmesi; işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimi ve yeniden iletimi; yurt içinde henüz satışa çıkmamış veya başka yollarla dağıtılmamış tespitlerinin aslının veya çoğaltılmış nüshalarının satış yoluyla veya diğer yollarla dağıtılması; telli veya telsiz araçlarla satışı veya diğer biçimlerde umuma dağıtılması veya sunulması ve gerçek kişilerin seçtikleri yer ve zamanda tespitlerine ulaşılmasını sağlamak suretiyle umuma iletimi, hususlarında izin verme ve yasaklama hakkına sahiptirler.
- Radyo-televizyon kuruluşları aşağıda belirtilen haklara sahiptir :
Radyo ve televizyon kuruluşları, yayınlarının tespit edilmesine, diğer yayın kuruluşlarınca eş zamanlı iletimine, gecikmeli iletimine, yeniden iletimine, uydu veya kablo ile dağıtımına; özel kullanımlar hariç olmak üzere, yayınlarının herhangi bir teknik veya yöntemle, doğrudan veya dolaylı bir şekilde çoğaltılmasına ve dağıtımına; yayınlarının umuma açık mahallerde iletiminin sağlanmasına; tespit edilmiş yayınlarının, gerçek kişilerin seçtikleri yer ve zamanda yayınlarına ulaşılmasını sağlamak suretiyle umuma iletimine; haberleşme uyduları üzerindeki veya kendilerine yöneltilmiş olan yayın sinyallerinin diğer bir yayın kuruluşu veya kablo operatörü veya diğer üçüncü kişiler tarafından umuma iletilmesi ve şifreli yayınlarının çözülmesine, izin verme veya yasaklama hususlarında münhasıran hak sahibidirler.
- Film yapımcıları aşağıda belirtilen haklara sahiptirler:
Filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcıları, eser sahibinin ve icracı sanatçının izni ile yapılan tespitin; doğrudan veya dolaylı olarak çoğaltılması, dağıtılması, satılması, kiralanması ve kamuya ödünç verilmesi; işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimi ve yeniden iletimi; yurt içinde henüz satışa çıkmamış veya başka yollarla dağıtılmamış tespitlerinin aslının veya çoğaltılmış nüshalarının satış yoluyla veya diğer yollarla dağıtılması; telli veya telsiz araçlarla satışı veya diğer biçimlerde umuma dağıtılması veya sunulması ve gerçek kişilerin seçtikleri yer ve zamanda tespitlerine ulaşılmasını sağlamak suretiyle umuma iletimi hususlarında izin verme ve yasaklama hakkına sahiptirler.
Yasal Yaptırımlar
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda korunan eser sahibinin haklarına ve bağlantılı haklara vaki tecavüzler hukuki ve cezai yönden yaptırımlara bağlanmıştır. Kısaca özetlemek gerekirse;
Cezai Hükümler
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, yukarıda belirtilen hakların ihlali halinde ağır müeyyideler öngörmüştür. FSEK'nın 71, 72, 73 ve 80'inci maddelerine göre, eser sahiplerinin ve bağlantılı hak sahiplerinin haklarını ihlâl edenler, iki yıldan dört yıla kadar hapis veya ellimilyar liradan yüzellimilyar liraya kadar ağır para cezasına veya zararın ağırlığı dikkate alınarak her ikisine birden mahkûm edilirler.
Hukuki Hükümler
FSEK, ağır cezai müeyyideler yanında, hak sahiplerinin uğrayacakları zararın tazmini için de özel hükümler getirmiştir. Buna göre, hak sahipleri, zararın önlenmesi için mahkemelerden her türlü tedbirin alınmasını, ihlale neden olan kişilerden ise doğan zararın üç katını, talep edebilmektedirler.
Yukarıda kısaca açıklandığı üzere, her türlü eser, fonogram, yapım ve radyo televizyon kuruluşlarının gerçekleştirdikleri yayınları üzerindeki haklara karşı oluşabilecek muhtemel ihlaller suç teşkil etmektedir. Dolayısıyla, eser sahiplerinden ve bağlantılı hak sahiplerinden izin alınmaksızın; DivX, MP3, AVI, MPG, MPEG, WMP vesair formatlardaki eser, fonogram, yapım ve yayınların, CD, DVD gibi taşıyıcılar üzerinde, doğrudan veya dolaylı olarak çoğaltılması, dağıtılması, satılması, kiralanması veya internet ortamında paylaşıma sunulması/satılması yasaktır.
3- Yüz fotoğrafı, isimler ve imzalar
4- Oyunlar (5 yıldan eski olmayan lisanssız oyunlar)
5- Yazılımlar (Lisanssız yazılımlar)
6- Tescilli marka olan ürünler
7- Yurtdışından kargo yoluyla gelen ürün
Ürünlerin Yurtdışından kargo yoluyla doğrudan alıcıya teslimi suretiyle satış yapılması yasaktır.
